Godnie mieszkać….niezależnie żyć….
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną mieszkają głównie z rodzicami, w domach rodzeństwa, dalszej rodziny lub niespokrewnionych z nimi opiekunów. Jeśli tam, z różnych przyczyn (np. utrata bliskich lub brak ich zgody na opiekę) nie znajdują miejsca, stają się pensjonariuszami domów pomocy społecznej. Trafiają tam nie tylko osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim, często sprzężoną z innymi rodzajami niepełnosprawności(np. ruchową), wymagające opieki całodobowej i w pełnym zakresie, ale także – niestety – te osoby niepełnosprawne intelektualnie, które mogłyby mieszkać same i samodzielnie prowadzić swoje gospodarstwo przy odpowiednim wsparciu otoczenia.
Wśród 400 różnego typu placówek wychowawczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych, utworzonych i prowadzonych przez Koła PSONI, są także i te, które nie tylko zapewniają osobom z niepełnosprawnością intelektualną całodobową opiekę, ale także przygotowanie i trening do samodzielnego zamieszkania. Należy do nich również PSONI Koło w Zgierzu
Mieszkanie Treningowe jest alternatywną, przejściową formą mieszkalnictwa, przeznaczoną dla osób niepełnosprawnych intelektualnie powyżej 18 r. ż, jest formą wszechstronnego treningu rozwijającego kompetencje do, w miarę indywidualnych możliwości, samodzielnego funkcjonowania w środowisku. Mieszkania treningowe – jak wskazuje ich nazwa – służą osobom z niepełnosprawnością intelektualną do przygotowania się do samodzielnego prowadzenia własnego gospodarstwa domowego. Trening jednej osoby trwa od trzech do siedmiu dni i jest zazwyczaj cyklicznie powtarzany do uzyskania trwałych efektów. W tym samym czasie w jednym mieszkaniu przebywa kilka osób wraz z trenerem, który ćwiczy z lokatorami codzienne czynności, np. planowanie dnia – od pobudki po sen – dbanie o porządek, gotowanie posiłków, zakupy, zarządzanie wydatkami.
Udział w treningu mieszkaniowym umożliwia:
- podnoszenie kompetencji psychospołecznych niezbędnych w procesie usamodzielniania się poza domem rodzinnym;
- nabywanie nowych doświadczeń i podnoszenie poziomu funkcjonowania społecznego i zawodowego;
- jest istotnym elementem w kompleksowym procesie rehabilitacji;
- wpływa na podniesienie poziomu samodzielnego funkcjonowania;
- usprawnia i wspierają funkcjonowanie w różnych rolach społecznych i w różnych środowiskach.
Mieszkania chronione (nazywane przez mieszkańców domami rodzinnymi) to takie, w których osoby z niepełnosprawnością intelektualną przebywają na stałe, z których wychodzą do pracy lub na zajęcia w placówkach dziennego pobytu, a emeryci przebywają w nich cały czas. Mieszkańcami są zwykle osoby, które utraciły już bliskich. Nowy dom ma zapewnić im życie w warunkach zbliżonych do rodzinnych, w przyjaznym, otwartym środowisku. Dom prowadzą sami mieszkańcy przy wsparciu instruktorów. Lokatorzy obu płci nie tylko wspólnie dbają o dom i siebie nawzajem – m.in. sprzątają, gotują, podają posiłki, robią zakupy –a le także spędzają wolny czas w mieszkaniu i poza nim (np. na wycieczkach plenerowych, wyjściach do kina). PSONI Koło w Zgierzu planuje uruchomienie 8 mieszkań chronionych od 1.01.2019 roku
Polskie prawo daje taką możliwość nie tylko organizacjom pozarządowym, ale także jednostkom samorządu lokalnego. Problemem wciąż pozostaje stałe finansowanie działalności takich placówek.
Pobyt osób z niepełnosprawnością intelektualną w domach pomocy społecznej opłacany jest przez ich rodziny albo, jeśli bliskich zabraknie, przez skarb państwa. W mieszkaniach chronionych, wspomaganych i treningowych przebywają osoby, które pobierają różnego rodzaju świadczenia (np. rentę socjalną, rodzinną, zasiłki). Często uczęszczają jednocześnie na warsztaty terapii zajęciowej, do środowiskowych domów samopomocy albo pracują w przedsiębiorstwach na tzw. rynku chronionym (w zakładach aktywności zawodowej, zakładach pracy chronionej) lub na tzw. rynku otwartym (w instytucjach publicznych i firmach). Ich świadczenia i wynagrodzenia są zazwyczaj tak niewielkie(osoby te pracują na część etatu, aby nie stracić renty), że nie stać ich na kupienie mieszkania i utrzymanie go. Odpłatność za pobyt lokatorów w mieszkaniach chronionych ustalana jest przez ośrodki pomocy społecznej, które kierują tam osobę z niepełnosprawnością intelektualną.
Placówki mieszkalne, prowadzone przez Koła terenowe Stowarzyszenia finansowane są z różnych źródeł – przez samorządy gminne i powiatowe, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, regionalne ośrodki pomocy społecznej, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Niestety, finansowanie to przyznawane jest zazwyczaj na określony czas, np. na rok lub dwa, czyli na tyle, ile trwa dany projekt.
Dzięki dotacjom, osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogą prowadzić życie zbliżone do życia osób pełnosprawnych. Mieszkanie ze zindywidualizowanym wsparciem to dla nich nauka nowych umiejętności społecznych, ale też przygotowanie do chwili, w której ich bliskich zabraknie.
Wiele osób z niepełnosprawnością intelektualną chce i może mieszkać niezależnie, pod warunkiem, że otrzymają one odpowiednie wsparcie ze strony otoczenia. Wsparcie – a nie opiekę, czy wyręczanie
